-->>>Enjeksiyon yolu ile ilaçların verilmesinin avantajları;
- Verilecek ilaçtan çabuk etki elde etmek,
- Ağızdan alınamayan ilaçları uygulamak,
- Ağızdan ilaç alamayan hastaların ilaçlarını vermek,
- Lokal anestezi etkisi yaratmak,
- Midede bozulan veya oral yolla etkilemeyen ilaçları vermek amacıyla tercih edilir.
-->>> Parenteral yolla yapılan tedavinin dezavantajları da vardır, bunlar;
- Enfeksiyon riski,
- Toksik ve allerjik reaksiyonların/ anafilaktik reaksiyonların diğer yollara oranla çok daha sık gelişmesi
- Uygulama yerine iğne batırmayı ve asepsiyi gerektirmesi,
-Psikolojik strese neden olabilmesi,
- Hastanın çoğu zaman kendi kendine enjeksiyon yapamaması nedeniyle enjeksiyonu yapacak birinin yardımına gereksinim duyması,
- Ağrılı ve kullanılan farmasötik şekillerin pahalı olması,
- Hatalı uygulama sonucu damar ya da doku zedelenmesine, doku içi yerine yanlışlıkla damar içine ilaç verilmesine yol açabilmesidir.
Enjeksiyonda kullanılan çeşitli enjektör ve iğneler vardır. Bunlar kullanılacak ilaçların uygulanacağı doku ve ilaçların dozuna göre özel olarak hazırlanmıştır. Uygulamada hangi enjektörün ve iğnenin yapılacak enjeksiyona daha uygun olduğuna karar vermek önemlidir.Pamuk, enjeksiyon yapılacak bölgenin temizliği için gereklidir. Antiseptik solüsyonlu pamuk, deri antisepsisinde ve iğnenin dokudan çıkarılmasında kullanılmak üzere iki adet hazırlanmalıdır. Antiseptik solüsyonlardan alkol veya antiseptik solüsyon, enjeksiyon yapılacak bölgenin antisepsisini sağlamak için kullanılmalıdır. Pamuğa dökülen antiseptik solüsyon, yeterli olmalı; az ya da çok olmamalıdır.
Enjektörler ve İğneler
Enjektör, plastikten yapılmış, tek kullanımlık malzemelerdir. Hazne, ajutaj ve piston
denilen parçalardan oluşur.
Hazne enjektöre ilacın çekildiği yerdir. Haznenin uç kısmına ajutaj denir. Buraya iğne
takılır. Piston, haznenin içinde bulunan ilacı çekmeye ve vermeye yarayan hareketli kısımdır.
Steril paket içerisinde, çoğunlukla iğne ile birlikte bulunmaktadır. Paket üzerinde üretim ve
son kullanma tarihleri belirtilmektedir. Enjektörler değişik boyutlarda üretilmektedir. 1 ila 50
ml’ye kadar değişen hacimlerde enjektörler bulunur. Kullanılacak enjektörün boyutu
uygulanacak ilacın miktarı ve uygulama amacına göre belirlenir.İğneler; farklı uzunlukta ve kalınlıkta paslanmaz metalden üretilmiş, tek kullanımlık steril paket içerisinde enjektörle birlikte ya da tek bulunur. Paket üzerinde üretim ve son kullanma tarihi belirtilmektedir. Her iğnenin üç özelliği vardır. Bunlar iğne ucunun sivriliği, iğne uzunluğu ve iğnenin iç çapıdır. İğne uzunluğu uygulama yoluna göre, iğne kalınlığıysa hem uygulama yoluna hem de hastanın durumuna göre (bebek, yetişkin, kaşektik veya obez hasta) değişir. İğne kalınlığı numarayla belirtilmektedir. İğnelerin boyutları günümüzde genellikle (pratik olarak) ajutajlarının rengine göre ayrılmaktadır. Sarı renkli kalın, yeşil renkli orta ve turuncu renkli olanlar daha küçük çap ve uzunluğa sahiptir. Çocuklar ve zayıf yetişkinler için kısa iğneler tercih edilmelidir. Numara küçüldükçe kalınlık artmaktadır.
Güvenli enjektör, iğneyi koruma özelliği olan enjektördür. Enjektörün tekrar kullanımı ve iğne batması yaralanmaları, milyonlarca insanda enfeksiyon riskine neden olmaktadır. İğneyi koruma özelliği olmayan enjektör, kullanım sonrası sağlık çalışanlarını, etkileşimde bulundukları kişileri yaralayabilir ve enfekte edebilir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO); sağlık çalışanlarının iğne ve kesici alet yaralanmalarına maruz kaldığını, dünya genelinde her 30 saniyede bir iğne batma kazasının yaşandığını ve bunun sonucunda sağlık çalışanlarının kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlara maruz kaldığını, bu yüzden ölümlerin görüldüğünü bildirmektedir. Kullanılmış ve kontamine enjektör 20’den fazla virüs içerebilir. Sağlık personeli ve tıbbi atıklarla ilgilenen çalışanlar; HIV/AIDS, hepatit, sifiliz, sıtma, tüberküloz, herpes, kırım kongo kanamalı ateşi gibi kan yoluyla bulaşan hastalıklara maruz kalma riskiyle karşı karşıyadırlar. Dünyada büyük bir toplum sağlığı tehdidi olan bu durum; emniyetli, kullanıldıktan sonra iğneyi geri içine alan (retractable) güvenli enjektörle önlenebilir. Güvenli enjektörün fiziksel olarak yeniden kullanımını önlemek için iğneyi kilitleme mekanizması vardır. Çeşitli tasarımlarda üretilen güvenli enjektörler, artık ülkemizde de kullanılmaktadır.
İğnesi Kaybolan (Vanishpoint) Enjektör
İğne, enjeksiyon işleminin sonunda ve kas içindeyken, pistonun sonuna kadar bastırılmasıyla yaylı mekanizması sayesinde, enjektörün içine otomatik olarak çekilir. Enjektörün güvenli geri çekme mekanizması, piston içindedir ve tek elle kullanılabilir. Bu, kontaminasyon riskini azaltır ve iğne batmasına bağlı yaralanma riskini sıfıra indirir. İğne enjektörde sabittir, değiştirilemez. Bu durum kapalı sistem sağlar, sızıntı veya kontaminasyonu önler ve gereksiz iğne değişimlerini engeller. Enjeksiyon sonrasında iğne, silindir şeklindeki piston içine, piston da hazne içine hapsolduğundan ve geri çıkartılamadığından atık alanında da güvenliği sağlar. Tıbbi atık kutularında daha az yer kaplayarak tıbbi atık maliyetini azaltır.
Pistonu Döndürülen (Rotate) Enjektör
Enjeksiyon işlemi bittikten sonra piston, tıklama sesi duyuluncaya kadar saat yönünde, yaklaşık 30º döndürülüp geriye çekilir. Bu esnada iğne, hazne içine girer. Piston ileri doğru bastırılınca iğne, hazne içinde bükülmüş olarak kalır.
Pistonu Kırılan Enjektör
İğne enjeksiyon işleminin sonunda ve kas içindeyken pistona tam bastırılıp tıklama sesi duyulunca hastadan çıkarılır. Tıklama sesi, emniyet mekanizmasının başlangıcıdır. Piston, sonuna kadar geri çekilir ve kırılır (bastır, çek, kır / push pull snap). İğnenin koruyucu kapağı da ajutaja tersinden takılır. Piston geri çekilirken iğne, haznenin içine girer ve pistonun kırılan parçası hazneyi kilitler. İğne sabit olmayıp gerektiğinde değiştirilebilir. Enjektörün emniyet mekanizmasını zamanından önce aktif hale getirmemek için ilaç çekilmeden önce piston, sonuna kadar itilmemelidir.
Klipsli (Surguard) Enjektör İğne köküne yerleştirilmiş kilit vardır. Güvenlik kalkanı da denilen kilitleme mekanizması üzerine tıklama sesi duyuluncaya kadar bastırılır. Tek elle uygulanabilir. Enjektörle birlikte ya da tek iğne paketlenmiş halde bulunur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder